Οrchidaceae

Τα ορχεοειδή είναι μια μεγάλη οικογένεια φυτών τα οποία ανήκουν στη κλάση των μονοκοτυλήδονων . Είναι γνωστά σε όλους μας από τις πολύ εντυπωσιακές τροπικές ορχιδέες .Λίγοι είναι όμως αυτοί που γνωρίζουν ότι και στην πατρίδα μας φυτρώνουν άγριες ορχιδέες . Μπορεί να μην είναι τόσο εντυπωσιακές όσο οι τροπικές ,είναι όμως εξίσου όμορφες ,περάξενες και μοναδικές. Στην Ελλάδα ζουν πάνω από 150 είδη πολλά εκ των οποίων είναι ενδημικά της πατρίδας μας ,φυτρώνουν δηλαδη μόνο στον Ελλαδικό χώρο . Στο Βέρμιο ,λόγω της ποικιλίας των βιοτόπωνν του φυτρώνουν αρκετά είδη , γύρω στα 45-50 (δεν υπάρχει ολοκρηρομένη μελέτη ).Η παρουσία των ορχεοειδών σε ένα βιότοπο αποτελεί δείκτη καλής βιοσιμότητας . Οι ορχιδέες τείνουν να γίνουν όλο και πιο σπάνιες στην Ελληνική φύση . Η σημαντικότερες απειλές είναι η καταστροφή των βιοτόπων τους , η οικοπεδοποίηση , η υπερβόσκηση και τέλος η συλλογή του υπόγειου βολβού της ορχιδέας , γνωστό και ως "σαλέπι" . Στη περιοχή μας ειδικότερα , το πρόβλημα της συλλογής του σαλεπιού είναι αρκετά μεγάλο. Τα είδη που κινδυνεύουν είναι κυρίως του γένους Dactylorhiza και Orchis . Θα πρέπει όλοι να γνωρίζουμε πως τα ορχεοειδή προστατεύονται με ειδική νομοθεσία της Ευρωπαικής ένωσης. Η κοπή και η συλλογή τους αποτελλεί παράνομη πράξη . Eίναι λοιπόν υποχρέωση όλων μας η προστασία και η ανάδειξη αυτών των μοναδικών φυτών ώστε να μπορούμε να τα θαυμάζουμε και να τα χαιρόμαστε για πάντα...

Ophrys mammosa

Tο πρώτο ορχεοιδές που ανθίζει στο Βέρμιο είναι η Ophrys mammosa . Είναι αρκετά κοινή και φυτρώνει συνήθως σε μεγάλους πλυθησμούς . Η Ελληνική ονομασία του είδους είναι Ορχιδέα η μαστοφόρα . Φτάνει σε ύψος τα 30-40 εκ. Τα σέπαλα έχουν χρώμα πράσινο προς το καφέ ,όπως και τα πέταλα . Το χείλος του άνθους , χρώματος φαιού ως πορφυρού κόκκινου , φέρει στο πάνω μέρος δύο σημμετρικές προεξοχές που μοιάζουν με μαστούς , απο όπου προκύπτει και το όνομα του είδους . Υπάρχει σχεδόν σε όλη την Ελλάδα . Στο Βέρμιο θα την συναντήσουμε σε χαμηλά υψόμετρα σχεδόν σε όλα τα ξέφωτα των δασών .

Ophrys hebes



Η ορχιδέα αυτή ανθίζει Μάρτιο με Απρίλιο . Στο Βέρμιο , τη βρίσκουμε στα ξέφωτα των δασών βελανιδιάς , γύρω από τη Νάουσα . Είναι λιγότερο κοινή από την O. mammosa . Το ύψος του φυτού κυμαίνεται μεταξύ 20 και 45 εκ. Τα φύλλα του είναι στενόμακρα και μυτερά . Τα πλαινά σέπαλα , που είναι στενόμακρα εώς ωοειδή , έχουν χρώμα πράσινο . Τα πέταλα είναι πρασινοκίτρινα . Το χείλος είναι ωοειδές , ελαφρά χωρισμένο σε τρεις λοβούς . Οι παρυφές του χείλους έχουν χρώμα κιτρινωπό και το σημάδι του γυαλιστερό με πολύμορφα σχήματα . Είναι ενδημικό φυτό της Νοτιοδυτικής Βαλκανικής .